GNU/Linux voor beginners

Een Nederlandstalige site over het vrije besturingssysteem GNU/Linux

Wat is GNU/Linux?

Besturingssysteem
Vrije software
Wat kun je ermee?
Hoe ziet het eruit?

Besturingssysteem

GNU/Linux is een besturingssysteem voor computers, net als bijvoorbeeld Microsoft Windows en macOS.

Het besturingssysteem (in het Engels: operating system of OS) zorgt ervoor dat je met je computer kunt werken. Het verkennen van je harddisk, het opslaan van bestanden en het starten van programma's, zijn allemaal zaken die mogelijk gemaakt worden door het besturingssysteem.

In het plaatje hiernaast zie je globaal de interactie tussen de gebruiker (dat ben jij), de programma's (software), het besturingssysteem (software) en de computer (de hardware).

Naar boven

Vrije software

GNU/Linux is vrije software. Het wordt ontwikkeld door talloze programmeurs uit heel de wereld (hobbyisten en professionals) en wordt aan iedereen vrij beschikbaar gesteld.

GNU/Linux (en veel andere vrije software) wordt uitgegeven onder een copyleft-licentie, de GNU General Public License, om precies te zijn. Deze licentie geeft de gebruiker vier essentiële vrijheden.

Maar er wordt ook een belangrijke beperking opgelegd: de (aangepaste) software mag alleen opnieuw uitgegeven worden onder dezelfde licentie, met de bijbehorende vrijheden. Op deze manier wordt ervoor gezorgd dat vrije software ook vrij blijft.

Lees meer over de voordelen van vrije software op de pagina Waarom GNU/Linux?

Open source

Vrije software wordt vaak open source software genoemd. Het nadeel van deze term is dat wordt voorbijgegaan aan de vrijheden die de software biedt. Lees meer: Waarom open source de essentie mist.

Freeware

De term freeware ben je vast ook wel eens tegengekomen. Freeware is gratis maar het is geen vrije software. Lees meer over freeware.

Naar boven

Wat kun je ermee?

Als je GNU/Linux hebt geïnstalleerd, kun je meteen aan de slag. Want na installatie heb je standaard al een hele hoop programma's tot je beschikking.

Met GNU/Linux en de programma's die erop draaien, kun je alles wat je nu ook al met je computer doet, zoals:

Internetten (en dus ook: googelen, facebooken, instagrammen, twitteren, filmpjes kijken op YouTube).
E-mailen (met een apart e-mail-programma of met webmail via je webbrowser).
Documenten, presentaties en spreadsheet maken.
Foto's en plaatjes bekijken en bewerken.
Cd's en dvd's afspelen en branden.
Filmpjes bekijken en monteren (zie ook Videomontage).
Spelletjes spelen (zie ook Games).
Muziek beluisteren en opnemen (zie ook Muziekproductie).
En nog veel meer...

Videomontage

Zoek op internet naar "linux video edit" en je vindt diverse programma's voor het monteren van video's. Zelf heb ik goede ervaringen met Kdenlive en Shotcut.

Games

Op GNU/Linux kun je ook spelletjes spelen, zoals bijvoorbeeld mijnenveger, patience/solitaire, schaken en sudoku.

Voor het "echte werk" is er het game-platform Steam. Hiermee kun je games van de spellenfabrikant Valve op je GNU/Linux-computer spelen. Steam is overigens geen vrije software. En dat geldt ook voor de games die erop draaien.

Muziekproductie

In 2015 ben ik voor het opnemen van mijn eigen muziek overgestapt van Cubase naar Ardour. Dit is een volledige opnamestudio die draait op GNU/Linux.

Ardour is vrije software en is gratis te installeren via programmabeheer (de Linux app store, zeg maar). Maar dit is meestal niet de laatste versie.

Wil je liever (zoals ik) de nieuwste versie? Die kun je downloaden via de Ardour website. Daar wordt wel een donatie gevraagd maar je kunt zelf bepalen hoeveel je geeft.

Naar boven

Hoe ziet het eruit?

Op GNU/Linux kunnen verschillende desktop-omgevingen draaien. Hieronder zie je afbeeldingen van vier verschillende desktop-omgevingen. Tussen haakjes staat de distributie vermeld.

Lees meer over distributies en desktop-omgevingen op de pagina Zelf aan de slag.

Klik op een plaatje voor een grotere versie.